Tarım başkenti olarak bilinen Konya Ovasında geciken yağışlar nedeniyle bölgesel olarak ekim alanlarında rekolte düşmanı olarak bilenen tarla fareleri görülmeye başlandı. Farelerin görüldüğü alanlarda önlem alınmaması durumunda rekolte kayıplarının meydana geleceğinin altını çizen uzmanlar, ilaçlama konusuna dikkat çekiyor.
Türkiye’nin tahıl ambarı olarak bilinen Konya Ovasında yaklaşık 1 milyon 89 bin dekar alanda hububat ekimi yapılıyor. Ülkedeki üretim alanlarının yaklaşık olarak yüzde 7.84’lük bölümünü oluşturan Konya’da, geciken yağışlar nedeniyle, bölgesel olarak tarla fareleri görülmeye başladı. “Eğer yeterli bir kar yağışı olursa o zaman ilkbahara çıkışlar daha iyi olacaktır”
Sonbahar yağışlarının tarladaki ekili bitkiler için normal seviyelerde olduğuna dikkat çeken Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nuh Boyraz, “Bu sene özellikle sonbahar yağışları normal çiftçilerimizin beklediği düzeylerde kabul edilebilir. Çünkü ekilen ürünlerin toprak yüzeyine çıkışı için yeterli bir yağış söz konusu oldu. Ancak tabii ekimler biraz mevsime bağlı olarak geciktirildi. Geciktirilen ekimler var. Buna rağmen hava şartları gerçekten bitkilerin gelişimi için kış ortasına geldik uygun, özellikle hububat ürünlerinin çıkışı, gelişmesi için uygun şartlar oluştu. O bakımdan hububat ekimi, ekimden sonra bitkilerin çıkışları noktasında ovada pek bir sıkıntı görülmüyor gibi. Fakat bundan sonra asıl önemli olan, çıkan ürünlerin üzerinin karla kaplanması çok önemli. Eğer yeterli bir kar yağışı olursa o zaman ilkbahara çıkışlar daha iyi olacaktır. Bu bakımdan bundan sonra çiftçimizin beklediği, kar yağışının olmasıdır. İnşallah kısa süre içerisinde kar yağar ve bu şekilde bitkiler için güzel bir örtü oluşur” şeklinde konuştu. “Fareler ekili alanlara ciddi manada zarar vermektedirler”
Geciken kış şartlarıyla arazilerde bazı olumsuzlukları beraberinde getirdiğini ifade eden Prof. Dr. Nuh Boyraz, “Kış şartları ne kadar erken gelirse, farelerin hareket yeteneği de o kadar azalacaktır. Fareler, hava şartları uygun oldukça hareket etmekte, beslenmekte ve sürekli yeni yeni besin delikleri açarak bitkileri kemirmekte, yemekte ve bu şekilde ekili alanlara ciddi manada zarar vermektedir. Tabii son yıllarda fare popülasyonunun bu düzeyde artmasının altında yatan en önemli faktörler, tabii dengenin bozulmuş olmasıdır. Tabii denge bozulunca, farelerin pek çok doğal düşmanı var, bu doğal düşmanlar yapılan yanlış uygulamalardan dolayı özellikle aşırı derecede yapılan ilaçlamalardan dolayı pek çoğu yaşamıyor, hayatını kaybetti veya yoğunlukları azaldı. Haliyle farelerin tabii düşmanları azalınca ortam farelere kaldı. Fareler de ister istemez bu dengesizlikten faydalanarak hızlı çoğalan hayvanlar, sürekli yavrulayarak hızlı bir şekilde çoğalıyor. Onun için de ekili alanlarda her zaman için, hem sonbahardan kışa girerken hem de kıştan ilkbahara çıkışlarda ciddi zararlar meydana getirmektedirler” ifadelerini kullandı. “Bir bölgede eğer fare zararı varsa o bölgedeki tarlaların hepsi bir anda tarama şeklinde ilaçlama yapılması gerekiyor”
Farelere karşı önlem alınmaması durumunda rekoltede ciddi kayıpların yaşanacağına dikkat çeken Boyraz, “Bu noktada çiftçilerimizin yapması gereken, şu aşamadan sonra tabii tarla temizliği çok önemli. Fareler alanda beslenebilecek gıda bulduğu sürece çoğalırlar. Yeni yeni yavrular ürer. Onun için ortamda beslenemeyeceği, onların beslenmesine fırsat verecek bitki kalıntıları, tarlalarda bulunduğu sürece bunlar çoğalacaktır. Haliyle hasattan sonra iyi bir tarla temizliğiyle beraber tarla sürümünün çok iyi yapılması gerekir. Bu, yoğunluğu ciddi derecede azaltacaktır, buna dikkat etmeleri gerekiyor. İlaçlamalar, alan ilaçlaması şeklinde olması lazım. Yani bir bölgede eğer fare zararı varsa o bölgedeki tarlaların hepsi bir anda tarama şeklinde ilaçlama yapılması gerekiyor. Bunun için tabii Tarım Bakanlığımız, İlçe Tarım Müdürlüklerine zehirli buğdaylar göndermektedir. Bu zehirli buğdaylardan alacaklar, onların beslenme delikleri vardır, bu beslenme deliklerine el değmeden, tahta kaşıkla veyahut da hazır yapılmış, ayarlı kamıştan yapılmış filintalar vardır, bunlarla beslenme deliklerine 5’er adet zehirli buğdaydan verecekler. Bu şekilde tüm alan ilaçlanırsa aynı anda farelerin kontrolü sağlanmış olur. Tabii ilaçlamadan sonra kontroller yapılarak çıkıp ölen fareleri açıkta bırakmamak lazım. Başka hayvanlar da zehirlenip ölebilirler. Toplayıp imha etmek gerekiyor. Şu aşamada çiftçilerimizin yapabileceğim en pratik, etkili uygulama zehirli buğday kullanmaları" dedi.
Prof. Dr. Nuh Boyraz, farenin alandaki yoğunluğuna bağlı olarak bazı alanlarda daha yoğun olduğunu, yüzde 50’ler düzeyinde üründe zarar meydana getirebileceğini, önlem alınmadığı zaman fazla miktarda kayıp meydana getireceğini kaydetti.
