Türkiye’nin 11 şehrinde ağır tahribata yol açan Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleri sonrasında kamu otoritesini zaafa uğratmaya dönük söylemler “yağma” argümanı üzerinden sürdürülüyor. Münferit hadiseler üzerinden algı operasyonu yürüten çevreler, bu yolla geçmişteki yanlışlarını örtme çabasına da girişiyor.
Hükümetin aciz kalmakla eleştirildiği 1999 Gölcük depreminde Bayındırlık ve İskan Bakanı olan İyi Parti Siyasi İşler Başkanı Koray Aydın’ın 1999 depreminde yağma olmadığı iddiası gündemdeki yerini koruyor.
ARŞİV UNUTMAZ
“1999 depreminde hiç yağma olmadı. Bir tane gazete haberi bulamazsınız” diyen Koray Aydın’ı, dönemin gazete haberleri yalanlıyor. Yağmacılara yönelik güvenlik güçlerine vur emrinin verildiği, cesetlerin soyulduğu, depremzedelerin evlerinde hırsızlık yapıldığı, parmak ve bileklerinde kıymetli takı bulunan cesetlerin kollarının kesildiği, yakalanan yağmacıların darp edildiği, kimisinin vurularak öldürüldüğü gibi vakalara ilişkin gazete kupürleri, arşivlerde bulunuyor.
Depremin ilk haftasında yaşanan olayları yansıtan 17 adet haber, Gölcük depremindeki yağma gerçeğini gözler önüne seriyor. Yeniakit gazetesinden Sebahattin Ayan’ın haberine göre, yağma rezaletlerinin yaşandığı 17 Ağustos 1999 Gölcük depreminin öne çıkan gazete haberleri şöyle listeleniyor…
HER GAZETEDE YAĞMA HABERİ
21 Ağustos 1999 Hürriyet: Gazete "Yağmacıya dayak" haberiyle okurlarının karşısına çıktı.
21 Ağustos 1999 Sabah: Gazetenin 2’inci sayfasında “Vicdansız yağmacı” başlıklı haberde, ‘İzmit’teki depremzedelere Türkiye’nin çeşitli illerinden gönderilen gıda yardımlarını yağmalayan üç kardeş yakalandı’ haberiyle aile boyu hırsızlığı bildiriyor.
21 Ağustos 1999 Milliyet: 12’inci sayfada yayınlanan haberde “Yardım soyguncuları” haberinde, “Deprem bölgesine dünyanın dört bir yanından yardım yağarken, fırsat düşkünü başı kişiler açlığa mahkûm insanların ekmeğini çalarken yakalandı” bilgileri yer alıyor.
21 Ağustos 1999 Akşam: Gazetenin 11’inci sayfasında yer alan “Deprem bölgesini yağmalamak için ekip kurdular” başlıklı haberde, Samsun’dan ve Kocaeli’nden 30 kişilik yağmacı grupların geldiği aktarılıyor.
22 Ağustos 1999 Radikal: 9’uncu sayfada yayınlanan “Şimdi de ceset soyguncuları” başlıklı haberde şöyle deniliyor: “Deprem bölgesine dünyanın dört bir yanından yardım yağarken daha önce boşaltılan fırsatçılar şimdi de cesetlerin parmaklarını, kollarını keserek altın yüzük ve bileziklerini çalıyor. Boşalan evlere de giren hırsızlar gönderilen yardım malzemeleri almaya kalkışıyor.”
VUR EMRİ BİLE VERİLMİŞ
22 Ağustos 1999 Milliyet: “Vur emri” - “Ölü soyguncuları” başlıklı haberlerde şunlar ifade ediliyor: “Güvenlik güçleri halkın özellikle Adapazarı ve Düzce kent merkezinde enkazlardan uzaklaştırılarak güvenli bölgeler yerleştirilmesi üzerine harekete geçen yağmacılara karşı önlem aldı. Deprem felaketinden en çok etkilenen bölgelerin başına gelen Adapazarı’nda son iki gündür şikayetlerin artması üzerine polis ve askerlere yağmacılara üç kez uyarı yapmaları aksi halde bu gruplara karşı silah kullanma talimatı verildi.”
22 Ağustos 1999 Hürriyet: Gazetenin 9’uncu sayfasında, deprem bölgesinde yağma olayına karışan hırsızlara, TCK’nın 495, 496 ve 497’inci maddeleri uyarınca 10 ile 20 yıl hapis cezası verilebileceği yazılıyor.
22 Ağustos 1999 Akşam: "Yağmacılar suçüstü yakalandı" başlığıyla verilen haberde, “Deprem bölgelerine gönderilen temel gıda maddelerini yağmalayan üç yağmacı Gebze Emniyet Müdürlüğü ekiplerince, suçüstü yakalandı” deniliyor.
EVLERE DADANMIŞLAR
23 Ağustos 1999 Yenişafak: “Bu kadar adilik olmaz” başlığıyla verilen haberde, depremzedelerin evini soymaya kalkışan yapmacıların tutuklandığı belirtiliyor.
23 Ağustos 1999 Akşam: “Yağmacıya yerinde infaz” başlıklı haberde, Adapazarı’nda enkaz altından çıkarılan bir kadın cesedinin kollarını keserek bileziklerini almaya çalışan bir deprem celladı ‘dur’ ihtarına uymayınca jandarma tarafından vurularak öldürüldü” deniliyor.
23 Ağustos 1999 Milliyet: Yağmacılık olayları “Facianın çirkin yüzü” şeklinde haberleştirildi.
23 Ağustos 1999 Hürriyet: “Yağmacı alarmı” başlığıyla manşetine taşıdığı haberde, “Binlerce cana mezar olan en kazara giderek yağmacılık yapanlara karşı alarma geçildi. Yalova’da 2 Adapazarı’nda 5 vicdansız yakalandı” ifadelerine yer veriyor.
GÖZALTILAR, TUTUKLAMALAR…
24 Ağustos 1999 Hürriyet: 32’inci sayfada yayınlanan “Yağmacılara suçüstü” başlıklı haberde, depremin vurduğu Gölcük’te 6 kişilik gruplar halinde dolaşan 28 yağmacının tutuklandığı ifade ediliyor.
24 Ağustos 1999 Sabah: 27’inci sayfada yayınlanan “Yağmacılara Gözaltı” haberinde, bölgeye gelen hırsızların gözaltına alındığı ifade ediliyor.
24 Ağustos 1999 Radikal: 6’ıncı sayfadaki “Hırsızlara suçüstü” başlıklı haberde, Gölcük’te depremden zarar gördüğü için boşalttığını evleri soyanlar suçüstü yakalandı.
25 Ağustos 1999 Sabah: 19. sayfada, “Cenaze vurguncuları kıskıvrak yakalandı.” başlıklı haber mevcut.
25 Ağustos 1999 Radikal: 6’ıncı sayfada “Yağmacı ve hırsıza tutuklama” haberinde, “Bolu’nun Düzce ilçesinde bir esnaf fahiş ve karaborsa mal sattığı gerekçesiyle gözaltına alınırken bir kişi hırsızlıktan tutuklandı” ifadeleri yer alıyor.
1999 depremi anıları kan dondurdu! "Kadınların kolunu kesip bilezikleri aldılar"