Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde geçtiğimiz günlerde meydana gelen depremlerden sonra mimar ve mühendisler, ilçede yapılması gerekenler ve alınması gereken önlemler hakkında açıklamalarda bulundu.
Yüksekova’da geçtiğimiz günlerde 4.4 ve 4.5 büyüklüğünde iki deprem medyana gelmiş, sarsıntılar halk arasında korkuya neden olmuştu. Yüksekova’da görev yapan mimar Fırat Yalçın ve İnşaat Mühendisi Selçuk Atsız, ilçedeki yapı durumunu ve yapılması gerekenleri değerlendirdi. Mimar Fırat Yalçın, “Hakkari 1. derece deprem bölgesinde, Yüksekova-Şemdinli de fay hattı üzerinde yer almaktadır. Bölgemizde yaşanan 4.4 ve 4.5 büyüklüğündeki depremler ne yazık ki Kahramanmaraş’ta yaşanan öncü depremlere benzerlik göstermektedir. 7 ve üzeri bir depremin olma ihtimali üzerine uzmanlar açıklamalar yapmış bulunmaktadır. Deprem büyük bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Bu sorunun en büyük kaynaklarından biri de bilinçsiz yapılaşmadır. Yüksekova genelinde yapılaşmalar özellikle son yıllarda ova kısmında zemin sıvılaşmasının artmış olduğu bölgelere kaymış durumdadır. Dağlık alanlarda TOKİ’ler dışında çok az yapılaşma var. Mevcutta olan yapılar, teknik bir denetimden geçmeden yapılmıştır. Yüksekova genelinde yaklaşık yüzde 90 oranlarında denetimsiz ve kaçak yapı bulunmaktadır. 2023 yılında Hakkari merkez 35-40 ruhsat, Yüksekova’da 80-90 ruhsat, Şemdinli’de 1 ruhsat, Derecik ve Çukurca da ise 1-3 arası ruhsat alınmıştır. Bilinçli, depreme dayanıklı yapılar yapmak için ruhsat alınmalı, teknik destek alınmalı, yapı denetim bulundurulmalı ve yapılar tamamen depreme dayanıklı halde inşa edilmelidir. Mevcut yapıların bir an önce karot ve donatı tespiti yapılarak, performans analizinin yapılması gerekmektedir. Performans analizi sonucu depreme uygun ise sağlamlık raporunun alınması, değilse rapor sonucuna göre güçlendirme veya yıkım yapılması gerekmektedir. Yıkım durumunda kentsel dönüşüm desteklerinden yararlanıp yeni yapı yapılabilir veya prefabrik geçici yapılar kurulabilir. Güçlendirme için de betonarme veya çelik güçlendirmeye gidilebilir” dedi. "Mutlaka her evde deprem çantaları hazırlanmalıdır"
İnşaat Mühendisi Selçuk Atsız ise, depremler için alınabilecek ilk tedbirin deprem çantası olduğunu belirterek, “Mutlaka her evde deprem çantaları hazırlanmalıdır. Yapılar içinse mevcut eski yapıların bir mühendise danışılarak bina sağlamlık testleri yapılmalı ve bu doğrultuda önlemler alınmalıdır. Herkesin yaşadığı yerin ne kadar sağlam olduğunu bilmesi ve gerekli testleri yaptırması gereklidir. Sonrasında bina güçlendirmeleri yapılmalıdır. Yeni alınacak yapıların ise bina kimlik katsayılarına bakılmalıdır. Yeni yapılarda bu zorunludur. Bina girişlerinde karekod olarak takılmalıdır. Bu kimlik sisteminde binanın yapılırken fotoğrafları, kullanılan beton-demir dayanım sonuçları ve projeleri mevcuttur. Bunları elde ederek bir mühendise gösterip fikir almakta fayda vardır. Onun için yapı denetim acilen ilçede genişletilmelidir” ifadelerini kullandı.
