Kilis 7 Aralık Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi İslam Tarihi ve Sanatları Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Akın Tercanlı, TRT GAP Radyosu’nda “Mezopotamya Altın Topraklarda Yolculuk” köşesine konuk oldu.
Tarihi kaynaklara göre Kilis ve yöresinin, M.Ö. 64 yılında Roma İmparatorluğuna bağlandığını ve “Ciliza sive Urmagiganti” adını aldığını ifade eden Tercanlı, şehrin Roma İmparatorluğunun 395 yılında ikiye ayrılması sonucu Doğu Roma’nın yani Bizans’ın toprakları içinde kalarak Halep’le birlikte Bizans İmparatorluğunun Suriye Theması’na bağlandığını belirtti.
Tercanlı, Bu bağlamda İslami fetihlere kadar Bizans’ın kontrolünde kalan şehrin yapı envanterinde Hıristiyanlığa ait mekânları görmenin doğal olduğunu ve tarihi bir bölge olan, konumu itibariyle Mezopotamya’nın en büyük höyüklerinden biri olan Oylum Höyük’ün yaklaşık 200 metre kadar güneybatısında kalan ve Mozaikli Bazilika adıyla kayıtlara geçen Mozaikli Kilise’nin hem şehir tarihi hem de Erken Devir Bizans Mimarisi açısından bilgi veren çok önemli bir yapı olduğunu vurguladı.
Tercanlı, uzunlamasına dikdörtgen planlı olduğunu belirttiği yapıda, zemin mozaiklerinin büyük bir kısmının orijinal dokusunu kaybetmeden günümüze ulaşmayı başardığını söyledi.
Batı yönünden girişi olan bazilikanın iç mekânının iki sıra sütunla üç nefe ayrıldığını belirten Tercanlı, kazı sonucunda iki tane yazıt, çok miktarda Roma ve Orta çağ dönemlerine ait sikke ve sütun kaidelerine ait kalıntılar da bulunduğunu aktardı.
Alanın kamulaştırılmasının 2013 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığınca gerçekleştirildiğini anlatan Tercanlı, 2015 yılında mozaiklerin zarar görmemesi için yapılan kapatma çalışmalarının 2017 yılında tamamlandığını; erken Devir Bizans mimarisi ve Hıristiyan sanatı açısından yapıyı yerinden görenlere oldukça değerli bilgiler sunan Mozaikli Bazilika’nın üzerinin günümüzde çelik bir örtü ile kapatıldığını ve gezilebilir durumda olduğunu ifade etti.
