Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye'nin arabuluculuğunda İstanbul'da Rusya ve Ukrayna arasında Haziran 2022'de imzalanan tahıl anlaşmasının sona ereceği 17 Temmuz tarihine sayılı günler kala Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından tahıl anlaşmasına ilişkin açıklama yapıldı. Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın tekrar uzatılması için gerekli koşulların oluşmadığını ifade ederek, anlaşmanın Ukrayna ve BM tarafından propaganda malzemesi haline getirildiği aktarıldı. Açıklamada "Rusya, Türkiye ve Ukrayna gibi tüm tarafların rızası olmadan uzatılamayacak olan Ukrayna gıdalarının ihraç edilmesine yönelik 'Karadeniz Anlaşması'nın yakında sona erecek olmasının arka planında, Batı ülkeleri, Kiev ve BM Sekretaryasından propaganda faaliyetlerinde yeni bir artış kaydediliyor" denildi.
“İhraç edilen tahılın yüzde 81'i yüksek ve orta geliri olan ülkelere gönderildi”
Anlaşmanın Rusya ayağının da uygulanmadığına dikkat çeken Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna tahılının anlaşma çerçevesinde yoksul ülkelere gönderilmeyi amaçlandığı ama bu amaca da uyulmadığını belirtti. Açıklamada, "İhtiyacı olan Afrika, Asya ve Latin Amerika ülkelerine yardım yapmayı amaçlayan anlaşma, Ukrayna tahılının iyi beslenen ülkelere ticari ihracatına dönüştü. 1 Ağustos 2022'den bu yana Odessa, Çornomorsk ve Yujnıy limanlarından ihraç edilen 32,6 milyon ton tahılın büyük bir kısmı, 26,2 milyon tonu, yani yüzde 81'i yüksek ve orta geliri olan ülkelere gönderildi. Etiyopya, Yemen, Sudan, Afganistan ve Somali gibi yoksul ülkeler, çıkarılan tahılın yalnızca 862 bin 86 tonunu, yani yüzde 2,6'sını alabildi" denildi.
“Eylül 2022'den bu yana ihtiyacı olan ülkelere bağışlanması planlanan 262 bin ton Rus gübresinden sadece iki parti sevkiyatı yapıldı”
Rus gübresinin yoksul ülkelere sevkiyatının ambargolar yüzünden engellendiğine dikkat çeken Dışişleri Bakanlığı, “Eylül 2022'den bu yana ihtiyacı olan ülkelere bağışlanması planlanan 262 bin ton Rus gübresinden sadece iki parti sevkiyatı yapıldı. Gübrenin 20 bin tonu Malavi, 34 bin tonu da Kenya'ya gönderildi. BM bu konularda sessiz kalmaya devam ediyor. Batı'da ise gıda ve gübre konusunda bile Rusya'ya yönelik yaptırımların hafifletilemeyeceği bildiriliyor" ifadelerine yer verildi.
Anlaşmanın uzatılması için bir gerekçenin oluşmadığı vurgulanan açıklamada "Bu koşullarda, süresi 17 Temmuz'da sona erecek anlaşmanın devam ettirilmesi için herhangi bir neden yok" denildi.
Erhan Altıparmak
