Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürü Mehmet Uzun, Gaziantep’teki iş dünyasının temsilcilerini ziyaret ederek, kayıt dışı istihdam konusunda çağrıda bulundu.
Müdür Uzun, rehberlik çalışmaları çerçevesinde Organize Sanayi, Ticaret Odası, Ticaret Borsası gibi iş dünyasındaki bazı sivil toplum kuruluşlarını ziyaret etti. Ziyarette kayıt dışı istihdam konusunda bilgiler vererek çağrıda bulunan Uzun, kayıt dışı personel çalıştıranların aldıkları riskin kayıtlı çalışmak için ödedikleri primlerden kat kat fazla olduğunu ifade etti. Kayıt dışı çalışan birisi iş kazası geçirdiğinde, denetimde veya mahkeme kararı ile tespit edildiğinde işveren tarafından ödenmesi gereken tutarların, kayıtlı olarak çalışılması halinde ödenen onlarca yıl prim tutarından daha fazla olduğunu belirten Uzun, ayrıca kayıtlı çalışanlar için işverene verilen destek ve teşviklerden kayıt dışı çalıştıranların yararlanamadığını da hatırlattı. Kayıt dışı çalıştıran işverenlerin bir iş kazası, ihbar ve şikayetlere karşı risk aldığını ve ne zaman yakalanırım korkusu ile faaliyetini sürdürdüklerini de vurgulayan Uzun, kurallara uyup rahat etmek için çalışanların kayıt altına alınması gerektiğini ifade etti.
Kayıt dışı ile mücadelede yoğun emek
Uzun, Kayıt dışı ile mücadele konusunda başta denetmenler olmak üzere tüm Gaziantep SGK çalışanlarının büyük emek ve gayret sarf ettiklerini söyleyerek, kişilerin kayıtlı olarak çalıştırılmalarının anayasal bir hak olduğunu da belirtti. Kanun gereği hem çalışanlar hem de işverenler açısından kayıtlı çalışmanın bir zorunluluk olduğunu söyleyen Uzun, "İşverenlerin çalışanlarını kayıtsız olarak çalıştırma hakları olmadığı gibi çalışan kişilerin de kayıtsız çalışmak gibi bir hakları yoktur. Böyle bir durumun sosyal güvenlik hakkının ihlali anlamına gelir. Kayıt dışılığın işverenler açısından, işverenlerin ciddi anlamda idari ve adli yaptırımlarla karşılaşılmasına, haksız rekabete ve piyasa dengesinin bozulmasına sebep olur. Ayrıca devlet tarafından sağlanan asgari ücret desteği, teşvikler ile hibe ve kredi avantajlarından faydalanılamazlar. İşyerinde tüm çalışanların sigortalılığı sağlanmadığı için verimliliğin ve motivasyonun azalmasına, ticari hayatta diğer işverenlere karşı güven problemi olacağından, marka oluşturma, kurumsallaşma ve pazarda yer edinme şanslarının ortadan kalkmasına sebebiyet vereceği de unutulmamalıdır. Kayıt dışı, işçinin emekli hakkı elde edememesine, çalışamaz yaşa geldiğinde başkalarının yardımına muhtaç olmasına, çalışma gücü belli bir oranda (yüzde 60) kaybettiğinde malullük aylığından yararlanamamasına, hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocukların(hak sahiplerinin) ölüm aylığı alamamasına, işsiz kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanılamamasına, ihbar ve kıdem tazminatından yoksun kalmalarına neden olur. Kayıt dışılığın devlet açısından, vergi ve prim kaybına ve sosyal güvenlik sisteminde aktüeryal dengenin yani çalışan/emekli dengesinin bozulmasına, primsiz ödemelerin(sosyal yardımların) artmasına, gelir dağılımının bozulmasına ve kaynak dağılımında etkinliğin bozulması gibi sonuçları da olur" diye konuştu.
