Kararın üzerinden aylar geçmesine rağmen İstanbul'da sisteme geçen taksi sayısı çok az sayıda. Denetlemelerin yapıldığını belirten İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, "Akıllı tepe lambaları 31 Mayıs itibariyle zorunludur. Hızlıca taksilerin bu sistemlere geçmiş olması gerekiyor" dedi. Geçen yıla göre taksicilerden şikayetlerin artığını da belirten Cihan, "2022 yılıyla oransal olarak karşılaştırdığımızda yol ve yolcu seçme şikayeti bize bu sene çok daha fazla gelmiş. Geçen yıl yüzde 47 oranındayken bu sene yüzde 59 oranına kadar çıkmış" diye konuştu.
UKOME'de 26 Ocak 2023'te alınan kararla, taksilerde 'Akıllı Tepe Lambası' sistemine geçilmiş, aracın üst bölümündeki tepe lambasında "Boş-dolu-Rezerve-SOS" bilgilerini yansıtacak led ekranlı tepe lambaları zorunlu hale getirilmişti. İTaksi ile de entegreli çalışacağı belirtilen ve şoförlerin manuel olarak müdahale edemeyeceği sisteme geçiş için taksilere yaklaşık 5 aylık bir süre tanınmıştı. Kararın üzerinden 8 ay geçmesine rağmen taksilerin büyük bir kısmının bu sisteme geçiş yapmadığı görüldü. İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, Mayıs ayı itibarıyla sistemin zorunlu hale geldiğini aktardı. Cihan, taksilerle ilgili denetim ve şikayetler hakkındaki son verileri de açıkladı.
"AĞUSTOS AYINDA 45 BİNİN ÜZERİNDE ŞİKAYET GELDİ; YOL VE YOLCU SEÇME ŞİKAYETİ BİRİNCİ SIRADA"
Cihan, "Öncelikle bir toplu ulaşım denetim merkezimiz var. Burada taksilerimizi biz 7 gün 24 saat izliyoruz. Bu merkezde yaklaşık 50 bin kamerayla hem toplu taşıma araçlarının içindeki, yani taksilerin içindeki kameralarla bu denetimleri yedi yirmi dört saat boyunca izleyerek ve takip ederek yapıyoruz. 150 noktada İstanbul'da sabit kameralarımız var, onun dışında mobil ekiplerimiz var sahada dolaşan ve önemli noktalarda yine seyyar ekipler dediğimiz 15 tane aracımız var ve burada da 85 kişilik bir personelle beraber sahada da denetimleri yapıyoruz. Tabi bu denetimleri tek başımıza yapmıyoruz hiçbir zaman, emniyetin, diğer kolluk kuvvetleri ile birlikte istişare halinde ve onlarla sahaya çıkarak birlikte yapıyoruz. Çünkü bazı konularda İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin tek başına yetkisi yok. Bize 2022 yılında 80 binin üzerinde şikayet gelmişti, 153 Çözüm Masa'mıza. Bu yıl da şu anda Ağustos ayında yaklaşık 45 binin üzerinde yine gelen şikayetler var. Bu şikayet sayısı yıl sonuna kadar büyük ihtimalle 80 bini geçecek gibi görünüyor şu anda. Oranlarına baktığımızda en çok hangi konularda şikayetler var; yol ve yolcu seçme şikayeti yine birinci sırada. Sonrasında trafik kural ihlalleri var, yolcuya kaba davranılması konusu var. Fazla ücret alınması, yolcuyu uzak yoldan götürmek gibi sıralanan şikayetler var. 2022 yılıyla oransal olarak karşılaştırdığımızda yol ve yolcu seçme şikayeti bize bu sene çok daha fazla gelmiş. Geçen yıl yüzde 47 oranındayken bu sene yüzde 59 oranına kadar çıkmış. Ancak yolcuya kaba davranma ve fazla ücret alınması gibi şikayetlerde düşüş olduğu görülüyor. Bu aslında bizim yaptığımız yaptırımlar sonucunda ortaya çıkan bir durum diye düşünüyoruz. Çünkü artık vatandaşlar telefonlarıyla kaydedip bize iletebiliyorlar ve biz bununla ilgili yaptırımlarımızı hızlıca o şoföre uyguluyoruz ve bunu da sosyal medyamızdan yayınlıyoruz. Dolayısıyla burada bir farkındalık var bu davranışlar biraz düşmeye başlamış durumda" şeklinde konuştu.
"90 BİN DENETİM YAPILDI 37 BİN 500 YAPTIRIM UYGULANDI"
"Biz toplamda bu yıl içerisinde Ağustos ayına kadar yaklaşık 90 bin defa denetim yapmışız" diyen Cihan, "Bunun içerisinde emniyetin, zabıtanın, diğer kolluk birimlerinin olduğu denetimler bunlar. Toplamda 2023 yılında Ağustos ayına kadar 37 bin 500 adet yaptırım uygulamışız. Şoför kartlarını iptal etmişiz süresiz olarak ya da geçici olarak etmişiz ya da araç bağlaması gibi. Genel sekreter yardımcımız Sayın Buğra Gökçe'nin açıklamasından sonra aslında Taksiciler Esnaf Odası'nın da bir açıklaması oldu. O açıklamada Pazartesi günü taksi ücretlerini kabul edecekleri ve ayarlamaları yapacaklarına ilişkin bir açıklamaydı. Eğer böyle davranılmasaydı bir kontak kapatma eylemi olsaydı örneğin ve bunun sürekliliği olması durumunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin kanunlardan gelen bazı yetkileri mutlaka var ve bunları kullanmak üzerine de bir çalışma hazırlamıştık. Örneğin Karayolu Toplu Taşıma Kanunu'nda ulaşımın sürekliliğinin sağlanması yönünde bazı maddeler var. Yani bir esnafımız bu ulaşım sürekliliğini sağlamak zorunda, çalışmayı devam ettirmek zorunda. Bu keyfi bir durum değil. Dolayısıyla kanunla korunan vatandaşın ulaşım hakkı kanunu korunan bir düzenleme." ifadelerini kullandı.
"TEPE LAMBASI 31 MAYIS İTİBARİYLE ZORUNLUDUR"
Akıllı tepe lambası sistemiyle ilgili de konuşan İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan "Geçilemedi diye bir şey yok aslında, 31 Mayıs itibarıyla bunun süresi tamamlandı. Dolayısıyla bu denetimler içerisinde biz taksicilerimize eğer bu sisteme geçmedilerse, onunla ilgili yaptırımları uyguluyoruz. Şöyle yaptırımları uyguluyoruz, bunu tespit ettiğimizde sahada gördüğümüzde buraya davet ediyoruz, şimdiye kadar yaklaşık 3 bin tane aracımızı buraya davet ettik. Bunu tespit ediyoruz ve gerekli yaptırımları uyguluyoruz. Bin 800 tane minibüsten taksiye dönüşümle bildiğiniz gibi 8+1 araçlarımız var ve bu sistemi bu tepe lambası sistemini bu araçlarda öncelikle başlatmıştık. Bu tepe lambasını yapan firmalar yavaş yavaş kendilerini geliştirmeye başladılar. Beş altı tane firma şu anda bu hizmeti sağlıyor. Taksici esnafımız gidip herhangi bir tanesini tercih edip buna geçiş yapabiliyorlar. Dönüşümün tamamı henüz tamamlanmış değil. Birkaç ay içerisinde tamamlanmış olacak. Onunla beraber bu anlamda sadece tepe lambası değil, içerisindeki koruma bariyeri, megafon, arkadaki tablet uygulaması gibi uygulamaları takip ediyor, kontrol ediyor olacağız. Geçildi, ama bunu denetleyerek yapabiliriz. Dolayısıyla bu denetimlerle birlikte ve firmaların gayretleriyle buna ayak uydurmasıyla beraber tamamlanmış olacak. Bununla ilgili bir süre uzatımı almadık ya da onlara, taksici esnafımıza bir süre uzatımı vermedik. Dolayısıyla hızlıca bu taksilerin bu sistemlere geçmiş olması gerekiyor. Akıllı tepe lambaları 31 Mayıs itibariyle zorunludur. Bu sisteme geçilmiştir." dedi.
"İTAKSİ DENETİM UYGULAMASI OLARAK ŞU ANDA GAYET MÜKEMMEL BİR ŞEKİLDE ÇALIŞIYOR"
Cihan, "İTaksi aslında artık bir denetim uygulaması. Biz sistemi 2018 yılından bu yana alınmış bir meclis kararıyla beraber yani bizden önceki dönemden başlayan bir meclis kararıyla beraber artık İTaksi bir yolculuk uygulaması değil. Şimdi, taksicilerimiz biraz bunu ayırmakta zorlanıyorlar. Artık, lisanslı taksi çağırma uygulaması var İstanbul'da, dünyada en çok kullanılan sistemler var. Taksiciler esnaf odasının da örneğin bir tane taksi uygulaması var. Dolayısıyla biz onları lisanslıyoruz. Onları yasal hale getiriyoruz. Bu meclis kararıyla oluşturulmuş birşey. Biz bu sistemin üzerinde bir denetim mekanizması olarak İTaksi'yi artık kurguladık. iTaksi artık bir yolculuk uygulaması, yolcu çağırma uygulaması değil. O artık yok, ama denetim uygulaması olarak şu anda gayet mükemmel bir şekilde çalışıyor" şeklinde konuştu.
"TAKSİMETREMİ AÇTIĞIMDA TEPE IŞIĞI SÖNÜYOR"
Taksicilerin büyük bir kısmının sisteme geçiş yaptırmadığı görüldü, bazı taksiciler ise araçlarında iTaksi'nin çalışmadığını iddia etti, Taksici Nuri Kaplan, "Yeni arabalarda bu sistem var ben birkaç kişide gördüm. Arabaları eski olanlar yenilemeyi beklediği için değiştirmiyor, bu sisteme geçmiyor."dedi. Taksi şoförü Bekir Acar, "Şimdi bana o tepe lambasını değiştirtecek, bunun parasını benden alacak. Bunun bana bir faydası yok ki. Arabanın içinde yolcu varken de bana el kaldırıp durmamı istiyorlar, boşken de. Bunlar hiç çözüm değil. Boş, dolu yazan da var.İTaksi'yi neden kapattılar ?Taksimetremi açtığım zaman tavan lambası zaten sönüyor.Bana çözüm lazım " dedi. Taksici Bülent Dağlı ise, "Millet, zammı duydu taksiye binen yok.1 2- 15 sata çalışlıyorsun birşey kalmıyor ki. İTaksi bütün taksilerde bozuk. Çalışıyor bildirim gelmiyor. Zorunlu olarak yaptılar 3-4 ay çalıştı ondan sonra çalışmadı" dedi.
