Trabzon
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ve Trabzon Üniversitesi (TRÜ) akademik personelinin, işitme engellilerin yaşadığı iletişim problemini azaltmak amacıyla hazırladığı Üç Boyutlu Türk İşaret Dili Avatarı (TİD3B) projesi, Türkçe metinleri otomatik olarak Türk işaret diline çeviriyor.
KTÜ Bilimsel Araştırmalar Birimi tarafından da desteklenen TİD3B projesinde, TRÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Karal öncülüğünde her iki üniversiteden Prof. Dr. Mevhibe Coşar, Dr. Öğretim Üyesi Ekrem Bahçekapılı, Öğretim Görevlisi Dr. Semra Fiş Erümit, Araştırma Görevlisi Dr. Lokman Şılbır, Öğretim Görevlisi Adil Yıldız ve Araştırma Görevlisi Murat Atasoy görev aldı.
Ekip 3 yıllık çalışması sonucu cep telefonu veya bilgisayarda kullanılabilen, 2 bin 700'den fazla Türkçe kelimeyi işaret diline çeviren yazılım hazırladı.
TİD3B projesi, TEKNOFEST 2021'de "İnsanlık Yararına Teknolojiler" yarışmasında engelli teknolojileri alanında üniversite ve üzeri kategorisinde birinciliğe layık görüldü.
TRÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Karal, AA muhabirine, TİD3B projesiyle ödül kazanmaktan duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Herkesin her an engelli olma potansiyeline sahip olduğunu belirten Karal, "Ancak engellilerin yaşam kalitesini artırmak akademik ve sosyal anlamda bizim elimizde, buna göre Ar-Ge projeleri son derece önemlidir." dedi.
Karal, TİD3B projesini daha da geliştirmeyi hedeflediklerini kaydetti.
Proje yürütücüsü Dr. Bahçekapılı ise işitme engelli bireylerin topluma daha fazla uyum sağlamalarını amaçladıklarını ifade ederek, "TİD3B, 3 yıllık bir çalışmanın sonucudur. Kovid-19 dönemine denk gelmesine karşın özveriyle çalışıp bu projeyi tamamlamanın mutluluğunu yaşıyoruz." diye konuştu.
İşitme engellilerin özellikle kamu kurumlarında sorun yaşadıklarını kaydeden Bahçekapılı, şunları söyledi:
"Onların sorularının cevaplanması oldukça önemli. TEKNOFEST'te ödül almamız bizi çok mutlu etti ama bunun yanından projenin insanlar tarafından tanınması ve farkına varılması da bizim için oldukça önemli. TİD3B projesi ne kadar çok kullanılırsa işitme engellilerin içerisinde bulunduğu durum o kadar iyi anlaşılacak ve toplumdaki iletişimleri daha da artmış olacak. Projedeki asıl amaç da bu zaten."
Araştırma Görevlisi Murat Atasoy da özel eğitimde teknolojiler üzerine çeşitli çalışmalar yaptıklarını belirterek, "Metni işaret diline dönüştürmeyi hedefleyen bir platform oluşturarak, bir nebze de olsun bunu başarabildik. Bu konu hala bitmiş değil, çok eksik olduğumuz bir konuda çalışma yapıyoruz. Aynı zamanda bu konuda doktora tezi de hazırlıyorum." dedi.
Sadece Türkiye'de değil dünya genelinde işitme engellilerin iletişim konusunda sorun yaşandığını dile getiren Atasoy, şöyle konuştu:
"Biz de bu konuda elimizden geleni yapmak için çalışıyoruz. Özellikle engelliler üzerinde çok uzun zamandır çalışıyoruz. Ancak işitme engelliler üzerine son 3 yıldan beri çalışmalarımızı yürütüyoruz. Türkiye'de işaret dili bilen az sayıda insan var. İşitme engelliler toplumdan uzaklaşmış durumda, ekibimizle geliştirdiğimiz projeyle biraz olsun bunu azaltmak istiyoruz."
