Çoruh'un üzerine projelendirilip, temeli 26 Şubat 2013'te atılan, 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek, dünyanın 5'inci en yüksek barajı Yusufeli Barajı ile Hidroelektrik Santrali (HES) inşası tamamlandı. 558 megavat kurulu gücüyle ülke ekonomisine yıllık 5 milyar lira katkı sağlayacak projeyle gövdesi, düşey ve yatay düzlemde kavisli şekilde tasarlanan dev gövdenin arkasında depolanan suyun potansiyel enerjisi, yıllık ortalama 1 milyar 900 milyon kilovatsaatlik elektrik enerjisine dönüştürülecek. 2,3 milyar metreküp su depolama hacmine sahip baraj; 29 Mayıs 2023'te elektrik üretimine geçecek, 2,5 milyonluk Türkiye'nin 5'inci büyük kenti Antalya’nın enerji ihtiyacının yanında yerli ve milli otomobil Togg'un 750 bin adedinin ihtiyacı olan elektriği üretebilecek.
SU SEVİYESİ 36 METRE OLDU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla 22 Kasım’da düzenlenen törenle Su tutmaya başlayan Yusufeli Barajı’nda, 10 milyon metreküp su depolandı. Barajda su yüksekliğinin 36 metreye ulaşmasıyla yollar, köprüler ve araziler su altında kalırken, boşaltılan 7 köy ve ilçe merkezi için de geri sayım başladı. Su seviyesinin yükselmesi ile Artvin-Erzurum arasındaki eski kara yolu da sular altında kaldı. Güvenlik gerekçesiyle eski yola araç girişleri, ilçe merkezine yakın noktadan yola toprak dökülerek kapatıldı. Yusufeli'nde sular altında kalacak ilk yerleşim yeri olacak Irmakyanı köyüne yaya olarak gelenler, son kez gördüğü köylerinde anılara dalıp, kalan eşyalarını topluyor.
'53 YILIMIZI BURAYA GÖMÜYORUZ'
Köyde kalan eşyalara dokunarak duygusal dolu anlar yaşadığını söyleyen Zübeyde Küçükalkan, "32 yıl önce bu eve gelin oldum, anılarımız burada geçti. Başka yerde yaşantımız yok ki. Atalarımız, dedelerimiz burada hayatını geçirdi. Bizim için çok zor; hani dokunmak istersiniz de dokunamazsınız. Gelip son kez görmek istiyorsun ama bu halini de görmek istemiyorsun. Son kez burayı görmenin fırsatını kaçırmak istemedik. Görmesem, anılar hafızamda kalsa da diyorum" dedi.
Sular altında kalacak evlerini son kez ziyaret eden Mikdat Küçükalkan ise "Bu evde 9 çocuk büyüdük. Mekanları kıymetlendiren anılar, yaşanmışlıklardır. Yaşanmışlıklarımız çok kıymetli. Burada doğup, büyüdük. 53 yılımızı buraya gömüyoruz; zor, hüzünlüyüz" diye konuştu.
'KÖPRÜDEN GEÇERKEN AĞLADIM'
Ortaokul öğrencisi Rana Küçükalkan (10) da "Burada yattık, uyuduk, oynadık, eğledik, gezdim, coştum. Çok anılarım var. Gideceğimiz köy, bu köyün yerini tutmaz. Çok özleyeceğim. Köprüden geçerken ağladım" dedi.
'87'DE GELDİK, 2022'DE VEDA ETTİK'
2 katlı evini son kez gören İsrafil Avcı ise "Eski toprağımızı gezmeye geldik, hüzünlendik. 1987 yılında buraya geldik, 2022'de veda ettik. Zor ama yapacak bir şey yok. Sular geliyor, buradan geçmek de tehlike" diye konuştu.
İlçe merkezi ve 7 köyünün, baraj suları altında kalacağı Yusufeli'nde, Yansıtıcılar mevkisinde, 24 milyon metreküp kazı ve 10 milyon metreküp dolgu ile oluşturulan 1,5 milyon metrekare alanda yeni yerleşim alanları inşa edildi. 3 bölgede 10 etap halindeki çalışmalarda hükümet konağı, emniyet, jandarma, adliye, ilkokul ve ortaokul, lise, müftülük, öğretmenevi gibi kamu binaları inşa edildi. 3 bin 205 konutun yanı sıra dağların eteklerinde oluşturulan yeni yerleşim birimlerinde ise yöresel mimaride, 2'şer katlı modern evler yapıldı. Toplamda 34 milyar lirayı bulan yatırım kapsamında 69,2 kilometresi tünel olmak üzere köprü ve viyadüklerden oluşan 110 kilometrelik yeni yol ağı oluşturuldu.
